Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) là một bệnh viêm phổi mãn tính gây ra luồng khí bị tắc nghẽn từ phổi. COPD không thể chữa khỏi hoàn toàn, tuy nhiên việc điều trị có thể giúp hầu hết những người mắc bệnh kiểm soát triệu chứng và có chất lượng cuộc sống tốt, cũng như giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan khác.
Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính là gì?
Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, thường được gọi là COPD (Chronic obstructive pulmonary disease) là một nhóm các bệnh phổi tiến triển. Phổ biến nhất là khí phế thũng, viêm phế quản mãn tính hoặc cả hai. Khí phế thũng từ từ phá hủy các túi khí trong phổi của bạn, gây cản trở luồng không khí ra bên ngoài. Viêm phế quản gây viêm và thu hẹp các ống phế quản, gây tích tụ chất nhầy.
Nguyên nhân hàng đầu của bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính là hút thuốc lá. Tiếp xúc lâu dài với các chất kích thích hóa học cũng có thể dẫn đến COPD. Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính là một căn bệnh thường mất nhiều thời gian để phát triển. Chẩn đoán thường bao gồm các xét nghiệm hình ảnh, xét nghiệm máu và xét nghiệm chức năng phổi.
Không có cách chữa trị bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, nhưng điều trị có thể giúp giảm triệu chứng, giảm nguy cơ biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống. Thuốc, liệu pháp oxy bổ sung, và phẫu thuật là một số hình thức điều trị hiện nay. Nếu không được điều trị, COPD có thể dẫn đến sự tiến triển nhanh hơn của bệnh, các vấn đề về tim và làm nhiễm trùng đường hô hấp trở nên tồi tệ hơn.
Làm sao để nhận biết bạn đã mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính?
Các triệu chứng bệnh thường không xuất hiện cho đến khi tổn thương phổi đáng kể đã xảy ra và chúng thường trở nên trầm trọng hơn theo thời gian, đặc biệt nếu bệnh nhân tiếp tục hút thuốc. COPD làm cho người bệnh cảm thấy khó thở. Các triệu chứng ban đầu có thể nhẹ, bắt đầu bằng ho liên tục và khó thở. Bạn có thể bị khò khè và tức ngực hoặc tiết đờm nhiều.
Một số người bị bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính có các đợt cấp tính, đây là sự bùng phát của các triệu chứng nghiêm trọng. Lúc đầu, các triệu chứng có thể khá nhẹ và có thể nhầm lẫn với cảm lạnh thông thường. Các triệu chứng sớm bao gồm:
- Thỉnh thoảng khó thở, đặc biệt là sau khi hoạt động thể chất
- Ho nhẹ nhưng tái phát
- Phải làm sạch cổ họng vào mỗi buổi sáng, do có nhiều chất nhầy dư thừa trong phổi
Các triệu chứng có thể trở nên tồi tệ dần dần và khó bị bỏ qua hơn. Khi phổi bị tổn thương nhiều hơn, bạn có thể gặp phải:
- Khó thở, sau khi tập thể dục nhẹ như đi lên cầu thang
- Khò khè, đặc biệt là trong khi thở ra
- Tức ngực
- Ho mãn tính, có hoặc không có chất nhầy
- Cần làm sạch chất nhầy từ phổi của bạn mỗi ngày
- Thường xuyên bị cảm lạnh, cúm hoặc nhiễm trùng đường hô hấp khác
- Thiếu năng lượng
Trong các giai đoạn sau của bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, các triệu chứng cũng có thể bao gồm:
- Mệt mỏi
- Sưng bàn chân, mắt cá chân hoặc chân
- Sụt cân
Bạn cần được chăm sóc y tế ngay lập tức nếu có những dấu hiệu sau:
- Nhận thấy móng tay hoặc môi hơi xanh hoặc xám, vì điều này cho thấy mức oxy trong máu thấp
- Cảm thấy khó thở hoặc không thể nói chuyện
- Cảm thấy bối rối, lú lẫn hoặc ngất xỉu
- Tim đập nhanh
Các triệu chứng có khả năng tồi tệ hơn nhiều nếu bạn hiện đang hút thuốc hoặc thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc.
Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính có chữa được không?
Hiện nay bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính chưa được chữa khỏi hoàn toàn, tuy nhiên nếu bị chẩn đoán COPD không phải là chấm dứt mọi hy vọng. Vì hầu hết mọi người đều có các dạng bệnh nhẹ mà ít cần điều trị ngoài việc cai thuốc lá. Ngay cả đối với các giai đoạn tiến triển hơn của bệnh, liệu pháp hiệu quả có sẵn có thể kiểm soát các triệu chứng, giảm nguy cơ biến chứng trầm trọng và cải thiện chất lượng cuộc sống.
- Bước thiết yếu nhất trong mọi kế hoạch điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính là ngừng hút thuốc. Đó là cách duy nhất để giữ cho COPD không trở nên tồi tệ hơn. Nhưng bỏ thuốc lá là không dễ. Và việc này có vẻ nan giải nếu bạn đã từng cố gắng bỏ thuốc và không thành công. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ của bạn về các sản phẩm thay thế nicotine và thuốc hỗ trợ cai thuốc lá, cũng như cách xử lý tái phát.
- Điều trị nội khoa: Thuốc giãn phế quản là loại thuốc giúp giãn các cơ của đường thở, mở rộng đường thở để bạn có thể thở dễ dàng hơn. Glucocorticosteroid có thể được bác sĩ kê thêm vào để giảm viêm ở đường thở. Để giảm nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp khác, hãy hỏi bác sĩ nếu bạn muốn tiêm phòng cúm hàng năm, vắc-xin phế cầu khuẩn và ho gà.
- Liệu pháp oxy: Nếu mức oxy trong máu của bạn quá thấp, bạn có thể được chỉ định nhận oxy bổ sung thông qua mặt nạ hoặc ống thông mũi để giúp bạn thở tốt hơn.
- Phẫu thuật được chỉ định cho bệnh trở nặng hoặc khi các phương pháp điều trị khác đã thất bại, nhiều khả năng là khi bạn có một dạng khí phế thũng nghiêm trọng.
Không giống như một số bệnh, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính có nguyên nhân rõ ràng và hoàn toàn có thể phòng ngừa được. Phần lớn các trường hợp liên quan trực tiếp đến việc hút thuốc lá, và cách tốt nhất để ngăn ngừa COPD là không bao giờ hút thuốc – hoặc ngừng hút thuốc ngay bây giờ. Phơi nhiễm nghề nghiệp với khói hóa chất và bụi là một yếu tố rủi ro khác đối với COPD. Nếu bạn làm việc với loại chất gây độc phổi này, hãy nói chuyện với người giám sát của bạn về những cách tốt nhất để bảo vệ chính bạn, chẳng hạn như sử dụng thiết bị bảo vệ hô hấp.
Nguồn: healthline.com, mayoclinic.org
